Umowa dożywocia polega na na przeniesieniu własności nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie, w szczególności wyżywienie, ubranie, opiekę w chorobie oraz pochówek.
Czy umowa dożywocia może zostać spisana z osobą obcą?
Tak, umowę dożywocia można spisać np. z sąsiadem. Nie musi być więc to osoba z rodziny.
Umowa dożywocia różni się tym, że niewątpliwie lepiej zabezpiecza interes osoby wyzbywającej się własności nieruchomości. Dożywotnik otrzymuje gwarancję, ze nie zostanie wyrzucony z darowanej nieruchomości. Ponadto wyzbywający się nieruchomości uzyskuje dodatkowe uprawnienia. Stosownie bowiem do art. 908 kodeksu cywilnego:
Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczyć mu wyżywienie, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Zamiana dożywotniej opieki na dożywotnią rentę
Umowa o dożywocie może trwać wiele lat. W tym czasie relacje stron umowy mogą ulec zmianie lub może się okazać, że sam zobowiązany do opieki będzie takiej opieki wymagał. Co w takiej sytuacji? Prawo dożywocia można zamienić na prawo dożywotniej renty, odpowiadającej wartości uprawnień wynikających z umowy dożywocia. Sytuacja w której taka zamiana jest dopuszczalna to wystąpienie konfliktu pomiędzy stronami, który zaszedł już tak daleko, że strony nie chcą mieć ze sobą nic wspólnego. Drugą sytuacją sytuacją, która dopuszcza taką zmianę jest żądanie dożywotnika, gdy zobowiązany do opieki sprzedał nieruchomość.
Kto podejmuje decyzję o zmianie dożywotniej opieki na dożywotnią rentę?
Decyzję taką podejmuje każdorazowo sąd.
Na czym w praktyce polega zmiana?
Zmiana polega na tym, ze w miejsce osobistych świadczeń takich jak zakupy, sprzątanie, pielęgnowanie w chorobie, dożywotnik otrzymuje ich ekwiwalent pieniężny czyli rentę.
Czy umowa dożywocia jest wliczana do zachowku?
Umowa dożywocia nie jest wliczana do zachowku. Przykład:
Pan Adam oddał swoje własnościowe mieszkanie siostrzenicy z którą miał lepszy kontakt niż ze swoimi dziećmi. Siostrzenica otrzymała mieszkanie w ramach umowy dożywocia, więc zajmowała się Panem Adamem do jego śmierci, a po śmierci zorganizowała mu pogrzeb. Po śmierci Pana Adama, jego dzieci zwróciły się do siostrzenicy o zapłatę zachowku. Dzieci Pana Adama zachowku nie uzyskają, ponieważ umowa dożywocia różni się tym od umowy darowizny, że zobowiązuje ona obdarowanego do pewnych działań wobec darczyńcy. W przypadku umowy darowizny, która jest bezpłatnym przysporzeniem, dzieciom Pana Adama przysługiwałby zachowek od jego siostrzenicy.
Umowa dożywocia a podatek
Umowa dożywocia nawet jeśli jest zawarta z osobą bliską nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku. Od umowy dożywocia należy natomiast odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych. Wynosi on 2% wartości nieruchomości, a obowiązek jego zapłaty ciąży na nabywcy.
Potrzebujesz wsparcia prawnego w kwestii umowy dożywocia? Skontaktuj się z nami bezpośrednio!
Radca prawny Katarzyna Węglarz +48 515 843 183