Miejsce pracy pracownika budowlanego

Pracownik budowlany a podróż służbowa

W przypadku pracowników budowlanych zazwyczaj nie można powiedzieć, że mają stałe miejsce świadczenia pracy. Najczęściej praca pracowników budowlanych jest wykonywana bezpośrednio w terenie, który dotyczy prowadzonej inwestycji. Nierozerwalnie również praca pracowników budowlanych jest związana z ciągłymi wyjazdami i przemieszczaniem się. Czy wobec tego pracownicy budowlani są wówczas w podróży służbowej? Otóż nie. Jak wypowiedział się Sąd Najwyższy (sygn. akt II UK 284/11), nie można podróży pracowników budowlanych uznać za podróże służbowe. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy, wskazując przy tym, że podróż służbową charakteryzuje wykonywanie w jej ramach ściśle określonych zadań, które to nie są głównym składnikiem codziennej pracy.

Podróż służbowa i jej incydentalny charakter

Definicja podróży służbowej zawarta jest w kodeksie pracy, a dokładniej w art. 77, który stanowi:

Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

W świetle treści tego przepisu, aby można było zakwalifikować wyjazd pracownika jako podróż służbową, wyjazd ten powinien spełniać następujące kryteria:

  • pracownik musi podróżować do miejscowości innej aniżeli miejscowość, w której siedzibę ma pracodawca, a jeśli pracownik nie wykonuje pracy w siedzibie pracodawcy, celem podróży musi być inna miejscowość niż miejscowość, w której pracownik stale wykonuje pracę;
  • skierowanie pracownika do podróży służbowej powinno wynikać z polecenia pracodawcy, wobec tego pracownik powinien być kierowany na wyjazd jednostronnie przez pracodawcę, nie zaś na podstawie porozumienia.

Pracownik powinien wykonywać w czasie wyjazdu konkretne, z góry określone przez pracodawcę i doraźne zadanie. Zadanie to nie powinno należeć do normalnie wykonywanej codziennej pracy.

Czy budowlaniec to pracownik mobilny?

Sąd Najwyższy w cytowanym w tym artykule orzeczeniu wskazał, że praca na budowie znacząco odbiega charakterem od pracy świadczonej przez pracowników mobilnych. Pracownicy budowlani w przeciwieństwie do pracowników mobilnych nie przemieszczają się oni po ściśle określonym obszarze, aby załatwić określone sprawy.

O charakterze pracy pracowników mobilnych Sąd Najwyższy wypowiedział się w taki sposób:

Stałe przemieszczanie się z jednego do innego miejsca (miejscowości) przez tzw. pracowników mobilnych stanowi integralny element sposobu wykonywania przez nich pracy w ramach „ruchomego”, „zmiennego” miejsca pracy, obejmującego pewien obszar (por. uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2008 r., I PZP 4/08, OSNP 2009 nr 13–14, poz. 165). W związku z tym pracownicy, których praca z istoty polega na przemieszczaniu się na pewnym obszarze, nie odbywają podroży służbowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 1976 r., I PR 115/76 z glosami M. Sobczak-Kaweckiej, OSPiKA 1978 nr 2, poz. 19 i J. Tyszki, Nowe Prawo 1977 nr 4, s. 586). Sąd Najwyższy przyjął takie wyłączenie odnośnie do przedstawicieli handlowych (por. wyrok z dnia 3 grudnia 2008 r., I PK 107/08, OSNP 2010 Nr 11–12, poz. 133; z dnia 27 stycznia 2009 r., II PK 140/08, Monitor Prawa Pracy 2009 nr 6, s. 282), innych pracowników, których praca polega na świadczeniu usług dla kontrahentów pracodawcy (wyrok z dnia 16 listopada 2009 r., II UK 114/09, niepublikowany) lub na utrzymywaniu kontaktów z kontrahentami i pozyskiwaniu nowych klientów, których wyboru dokonuje każdorazowo sam pracownik w ramach uzgodnionego rodzaju pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2001 r., I PKN 350/00, OSNP 2003 nr 2, poz. 36).

Podróż służbowa czy delegacja

Przemieszczanie się pracowników budowlanych jest najczęściej związane z pracą jaką wykonują. Tym samym, stwierdzić należy, że podróże pracowników budowlanych są związane z charakterem i naturą prowadzonej przez ich pracodawcę działalności gospodarczej. W związku z powyższym nie należą im się dodatkowe należności, które pokryć mogłyby ewentualne koszty związane z samym przemieszczaniem się pomiędzy placami budowy.

Kiedy pracownik budowlany będzie w podróży służbowej

Pracownik budowlany będzie przebywał w podróży służbowej wówczas, gdy zostanie wysłany do miejsca innego aniżeli stałe miejsce świadczenia pracy w celu realizacji konkretnych zadań o charakterze incydentalnym. Dla przykładu, pracownik budowlany, który w umowie jako miejsce świadczenia pracy ma określony konkretny obszar geograficzny, będzie przebywał w podróży służbowej jeśli zostanie wysłany do wypełniania takiego zadania poza ten umowny obszar.

Miejsce pracy pracownika budowlanego

Jak powinno zostać określone miejsce pracy pracownika budowlanego, który z uwagi na charakter pracy często się przemieszcza? Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011 r. (II PZP 3/11) to zostać określone w następujący sposób:

1. Pracownik przedsiębiorstwa budowlanego realizującego inwestycje w różnych miejscowościach może mieć w umowie o pracę określone miejsce wykonywania pracy (art. 29 § 1 pkt 2 K.p.) jako miejsce, gdzie pracodawca prowadzi budowy lub innego rodzaju stałe prace, ewentualnie ze wskazaniem na jakim obszarze.

2. Każdorazowo stałym miejscem pracy takiego pracownika w rozumieniu art. 775 § 1 K.p. jest to miejsce spośród określonych w umowie o pracę, w którym pracownik przez dłuższy czas systematycznie świadczy pracę”.

Pracodawcy i pracownicy – wsparcie prawne

W ramach prowadzonej Kancelarii doradzamy pracodawcom i pracownikom. Usługi prawne dotyczą również pracodawców delegujących pracowników z Polski do innych krajów.

Jeśli jesteś pracodawcą delegującym pracowników mogą zainteresować Cię również następujące artykuły dostępne na blogu: