Zakaz konkurencji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to istotne zagadnienie, które warto omówić szerzej. Poniżej znajdziesz więc najważniejsze informacje związane z tym tematem.
Zakaz konkurencji członka zarządu – brak zakazu w umowie
Zakaz konkurencji kojarzy się najczęściej z zakazem wpisanym w umowę o pracę, czy umowę cywilnoprawną. Mylnie w związku z tym często wyrażany jest pogląd, że brak takiego zapisu w umowie z członkiem zarządu spółki z o.o. skutkuje tym, że taki zakaz go nie obowiązuje.
Tymczasem, z przepisów kodeksu spółek handlowych wynika jednoznacznie, że taki ustawowy obowiązuje członka zarządu. Konkretniej, zostało to uregulowane w art. 211 ksh w następujący sposób:
Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu.
Co taki zakaz konkurencji właściwie oznacza?
Przepis ten oznacza, że członek zarządu nie może być wspólnikiem konkurencyjnej spółki cywilnej bądź osobowej spółki handlowej. Nie może także zasiadać w organach konkurencyjnej spółki kapitałowej ani w organach innej konkurencyjnej osoby prawnej.
Zajmowanie się interesami konkurencyjnymi
Jak rozumieć wskazane w cytowanym wyżej przepisie zajmowanie się interesami konkurencyjnymi?
Zajmowanie się interesami konkurencyjnymi to prowadzenie (w tym przypadku przez członka zarządu) działalności gospodarczej na własny lub cudzy rachunek, która uniemożliwia, ogranicza lub utrudnia osiągnięcie sukcesu przez spółkę. Dotyczy to więc aktywności członka zarządu, która może w sposób niekorzystny wpływać na status majątkowy spółki w której jest on członkiem zarządu. Zajmowanie się interesami konkurencyjnymi to także ułatwianie prowadzenia działalności gospodarczej innemu podmiotowi konkurencyjnemu lub doradzanie w prowadzeniu tej działalności we własnym imieniu, ale również za pośrednictwem innych osób.
Uczestniczenie w spółce konkurencyjnej
Uczestniczenie w spółce konkurencyjnej dotyczy członka zarządu jako wspólnika spółek cywilnych, jawnych, komandytowych, partnerskich, komandytowo-akcyjnych. Bez znaczenia jaką rolę odgrywa wspólnik w takiej spółce, czy prowadzi sprawy, ewentualnie reprezentuje spółkę. Nie wymaga to więc żadnej aktywności ze strony członka zarządu.
Ważne! Zakaz konkurencji obejmuje również bierne uczestnictwo w spółce konkurencyjnej.
Zgoda na działalność konkurencyjną członka zarządu
Co istotne, ten ustawowy zakaz działalności konkurencyjnej nie ma charakteru bezwzględnego. Członek zarządu może bowiem uzyskać zgodę na działalność konkurencyjną. Zgoda taka może dotyczyć wszelkiej działalności konkurencyjnej albo może być ograniczona co do rodzaju działalności, zakresu terytorialnego czy konkretnego podmiotu.
Kto udziela takiej zgody? Zgody udzielają organy powołane do ustanowienia zarządu.
Skutki naruszenia zakazu konkurencji
W ustawie nie przewidziano skutków naruszenia zakazu konkurencji jaki wynika z art. 211 k.s.h. Trzeba jednak wskazać, że co do zasady, naruszenie zakazu konkurencji może skutkować odwołaniem albo zawieszeniem członka zarządu spółki. Ponadto, taki członek zarządu może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą wynikającą z art. 293 k.s.h.